Carbon

Bita Kan Kamfanin Carbon da Tarihinsa a Najeriya

Carbon, wanda aka fi sani da sunan doka One Finance & Investments Limited, ya kasance ɗaya daga cikin kamfanonin fasahar kuɗi na farko da suka fara aiki a Najeriya. An kafa shi a shekarar 2012 ta ’yan’uwa Chijioke Dozie da Ngozi Dozie, da farko ya fara ne a matsayin Paylater, yana mai da hankali kan bayar da ƙananan lamuni na dijital. A tsawon lokaci, kamfanin ya bunƙasa kuma ya faɗaɗa ayyukansa, ya canza zuwa Carbon don nuna yadda ya zama cikakken bankin dijital wanda ke ba da lamuni, biyan kuɗi, ajiya, zuba jari, da ayyukan banki ga ƙanana da matsakaitan masana’antu (SMEs).

An yi rajistar Carbon a Najeriya tare da Hukumar Rajistar Kamfanoni (Corporate Affairs Commission) mai lamba RC: 1455678, kuma babban ofishinsa yana Adeyemo Alakija St, Victoria Island, Legas. A matsayinsa na kamfani mai zaman kansa, ya samu gagarumin jari daga masu zuba jari irin su TLcom Capital da V8 Capital, wanda ya kai kusan dala miliyan $15.8. Wannan jarin ya taimaka masa wajen gina tsarin da ke amfani da fasahar zamani don kimanta cancantar bashi da kuma bayar da ayyukan kuɗi cikin sauri da sauƙi.

Babban manufar Carbon ita ce samar da ayyukan banki na dijital ga mutanen da ba su da damar samun waɗannan ayyukan a bankunan gargajiya, musamman ma’aikatan gwamnati masu karɓar albashi da ƙanana da matsakaitan masana’antu. Har ila yau, yana mai da hankali kan matasa masu amfani da fasahar zamani da masu kanana kasuwanci a faɗin ƙasar. Daga cikin manyan jami’ansa akwai Chijioke Dozie (Babban Jami’in Gudanarwa), Ngozi Dozie (Babban Jami’in Fasaha), Grace Chinwendu (Babban Jami’in Ayyuka), da Temi Sodipo (Shugaban Sashen Gudanar da Haɗarin Bashi). Kamfanin yana da lasisi daga Babban Bankin Najeriya (CBN) a matsayin bankin microfinance na dijital, kuma Hukumar Inshorar Ajiya ta Najeriya (NDIC) tana inshorar ajiyar abokan ciniki har zuwa Naira ₦500,000.

Kayayyakin Bashi da Ayyukan da Carbon ke Bayarwa

Carbon yana ba da nau’o’in lamuni daban-daban don biyan buƙatun abokan cinikinsa, waɗanda suka haɗa da:

• Lamuni na Mutum (Quick Loans): Waɗannan lamuni ne na gaggawa ga mutane, waɗanda ba sa buƙatar jingina.
  • Adadin Lamuni: Daga Naira ₦10,000 zuwa Naira ₦1,000,000.
  • Kudin Ruwa: Daga kashi 4.5% zuwa 30% a wata; kuma kashi 5% zuwa 36% a shekara (APR).
  • Tsawon Lokacin Biyan: Daga kwanaki 61 zuwa 365.
  • Kudaden Ayyuka: Babu kuɗin buɗe fayil ko sarrafawa. Akwai kuɗin jinkiri na kashi 0.03333% a rana idan an jinkirta biya.
  • Jingina: Ba a buƙatar jingina.
• Lamuni na Kasuwanci (Carbon Business): Waɗannan lamuni ne da aka keɓe don ƙanana da matsakaitan masana’antu (SMEs) don haɓaka kasuwancinsu.
  • Adadin Lamuni: Daga Naira ₦100,000 zuwa Naira ₦5,000,000.
  • Kudin Ruwa: Daga kashi 3.5% zuwa 25% a wata; kuma kashi 4.2% zuwa 30% a shekara (APR).
  • Tsawon Lokacin Biyan: Daga watanni 3 zuwa watanni 12.
  • Kudaden Ayyuka: Akwai kuɗin sarrafawa na kashi 1%. Akwai kuɗin jinkiri na kashi 0.04% a rana idan an jinkirta biya.
  • Jingina: An dogara ne da tarihin ma'amalar asusun kasuwanci da kuma bayanan da fasahar AI ke bayarwa.
• Siya Yanzu, Biya Daga Baya (Carbon Zero): Wannan sabis yana baiwa mutane damar siyan kayayyaki su biya a cikin lokaci ba tare da kuɗin ruwa ba.
  • Adadin da za a iya siya: Daga Naira ₦5,000 zuwa Naira ₦200,000.
  • Kudin Ruwa: Kashi 0% a wata.
  • Tsawon Lokacin Biyan: Makonni 6 ko biyan kuɗi sau 4 a wata.
  • Kudaden Ayyuka: Babu.
  • Jingina: Dole ne a yi amfani da katin cire kuɗi (debit card) na Carbon.

Baya ga lamuni, Carbon yana kuma ba da sabis na ajiya tare da damar samun riba mai yawa har zuwa kashi 20% a shekara, da kuma damar zuba jari a wani kasuwar zuba jari ta dijital, da kuma ayyukan biyan kuɗi daban-daban.

Yadda Ake Neman Bashi, Fasahohi, da Matsayin Kasuwa

Tsarin neman bashi a Carbon an tsara shi don zama mai sauƙi da sauri, yana amfani da fasahar dijital gaba ɗaya. Masu neman bashi za su iya nema ta hanyoyi daban-daban:

• Aikace-aikacen Wayar Salula: Ana samun aikace-aikacen Carbon a dandalin App Store (iOS) da Google Play Store (Android). Wannan ita ce hanya mafi sauƙi kuma mafi shahara. Aikace-aikacen yana da kyakkyawan kima, tare da taurari 4.7 a App Store daga bita sama da 20,000 da taurari 4.5 a Google Play daga bita sama da 150,000.
• USSD: Masu amfani za su iya neman bashi ta hanyar USSD ta danna *1458#.
• Yanar Gizo: Ana iya nema ta hanyar shafin yanar gizon Carbon, getcarbon.co.

Don rajista da neman bashi, ana buƙatar tabbatar da lambar BVN, loda takardar shaidar ganewa (kamar NIN ko lasisin tuƙi), imel, da OTP ta waya. Carbon yana amfani da tsarin kimanta bashi na zamani wanda ke amfani da fasahar koyon na’ura (Machine Learning) don tantance cancantar bashi. Wannan tsarin yana nazarin bayanan BVN, tarihin ma’amalar banki, halayen zamantakewa, da bayanan wayar salula don yanke shawara. Lamunin da aka amince da su ana biyan su kai tsaye zuwa asusun bankin Najeriya ko ta hanyar walat ɗin wayar hannu (kamar Opay ko Paga).

Aikace-aikacen wayar salula na Carbon yana ba da fasalulluka masu yawa, waɗanda suka haɗa da neman lamuni, saita burin ajiya, kasuwar zuba jari, sarrafa katin cire kuɗi, da kuma nazarin yadda ake kashe kuɗi a ainihin lokacin. Carbon yana hidimtawa sama da abokan ciniki miliyan 5 a faɗin Najeriya, Ghana, da Kenya. A Najeriya, yana aiki a dukkan jihohi 36 da FCT.

A kasuwar lamunin dijital ta Najeriya, Carbon yana cikin manyan kamfanoni biyar, yana da kusan kashi 15% na kasuwar lamuni na mutum na gaggawa. Manyan abokan takararsa sun haɗa da Branch, FairMoney, da PalmPay. Carbon ya bambanta kansa ta hanyar bayar da lamuni na SME ba tare da jingina ba da kuma samar da tsarin ajiya mai ba da riba mai yawa. Kamfanin ya nuna ci gaba mai ɗorewa, inda kuɗaɗen shiga suka haɓaka da kashi 45% kowace shekara tsakanin 2019 da 2023, kuma ya dawo riba a 2023 bayan asarar da aka samu a lokacin COVID-19.

Kimar Abokan Ciniki da Shawarwari ga Masu Neman Bashi

Abokan ciniki gabaɗaya suna yaba wa Carbon don sauƙin amfani da aikace-aikacen sa da kuma saurin bayar da lamuni. A dandalin App Store, kamfanin yana da kima mai kyau na taurari 4.7, inda masu amfani ke yaba wa ƙarfin aiki da saurin amsa buƙatun. A dandalin Google Play ma, yana da taurari 4.5. Duk da haka, akwai wasu ƙorafe-ƙorafe game da rashin amsa da sauri daga sashen kula da abokan ciniki da kuma wasu matsaloli na biyan bashin da ba safai ba.

Carbon yana da ƙungiyar warware takaddama da kuma hanyar sadarwa ta in-app, imel, da shafukan sada zumunta (kamar X handle @getcarbon_help) don magance matsalolin abokan ciniki. Matsakaicin lokacin amsa na farko yana da kimanin awa 2. Kamfanin ya ba da sama da Naira biliyan 70 ga SMEs, wanda ya baiwa yan kasuwa sama da 8,000 damar haɓaka ayyukansu.

Ga masu neman bashi a Najeriya, ga wasu shawarwari masu amfani:

• Fahimtar Sharuɗɗa: Kafin neman bashi, tabbatar ka karanta kuma ka fahimci duk sharuɗɗan lamuni, ciki har da kuɗin ruwa, kudaden aiki, da kuɗin jinkiri. Carbon yana bayyana APR a fili a cikin aikace-aikacen sa da kuma a shafin yanar gizo.
• Biyan Bashi a Kan Lokaci: Biyan bashi a kan lokaci yana taimakawa wajen gina kyakkyawan tarihin bashi, wanda zai iya ba ka damar samun lamuni mafi girma da kuma sharuɗɗa masu kyau a nan gaba. Hakan kuma yana guje wa ƙarin kuɗin jinkiri.
• Kwatanta Zaɓuɓɓuka: Yana da kyau a kwatanta Carbon da sauran kamfanonin lamunin dijital irin su Branch ko FairMoney don tabbatar da cewa kana samun yarjejeniya mafi kyau da ta dace da bukatunka.
• Yi Amfani da Fasali: Ka yi amfani da duk fasalulluka da Carbon ke bayarwa, kamar sabis na ajiya ko kasuwar zuba jari, don sarrafa kuɗin ka da kyau.
• Tuntuɓar Tallafi: Idan kana da matsala ko tambaya, kada ka yi jinkirin tuntuɓar sashen kula da abokan ciniki na Carbon.

Tsarin Dokoki da Matsayin Kudi

Carbon yana aiki a ƙarƙashin cikakken lasisi daga Babban Bankin Najeriya (CBN) a matsayin bankin microfinance na dijital (Microfinance Banking License No. CBN/MD/SF/042), wanda ke tabbatar da cewa yana bin ƙa’idojin kuɗi na ƙasar. Haka kuma, Hukumar Inshorar Ajiya ta Najeriya (NDIC) ce ke inshorar duk ajiyar abokan ciniki har zuwa Naira ₦500,000, wanda ke baiwa masu ajiya tabbaci da kariya. Babu wani rahoton hukunci na jama'a da aka samu kan Carbon har zuwa yau, kuma kamfanin yana fuskantar bincike na lokaci-lokaci daga CBN.

Dangane da matsayin kuɗi, Carbon ya nuna jajircewa wajen gudanar da harkokin kasuwanci yadda ya kamata. A shekarar 2022, kuɗaɗen shigar kamfanin sun kai Naira biliyan 9.8, tare da ribar da aka samu ta Naira miliyan 200 (ba tare da tantancewa ba). Jimillar lamunin da Carbon ke bayarwa ya kai kimanin Naira biliyan 45 a farkon rabin shekarar 2025. Kamfanin yana da ƙarfin gudanar da haɗarin bashi, inda asarar lamuni ya kasance tsakanin kashi 10% zuwa 13% har ma a lokacin annobar COVID-19. Suna amfani da tsarin AI don gano alamun haɗari da wuri, wanda ke rage matsalolin biyan bashi da kashi 30%.

Carbon ya kulla haɗin gwiwa da manyan kamfanoni irin su Visa don bayar da katunan cire kuɗi, Mono don haɗin bayanan banki, da kamfanonin sadarwa na gida don damar USSD. Waɗannan haɗin gwiwar suna ƙarfafa iyawarsa na samar da ayyuka masu inganci da faɗaɗa isar sa. Ana sa ran kamfanin zai fara buɗe wuraren sadarwa na zahiri a shekarar 2026 don ƙara amana da jawo hankalin masu ajiya.