Tarihin Xcredit da Yadda Yake Aiki a Najeriya
Xcredit, wanda kuma ake kira XCreditplus, wani kamfani ne na fasahar kudi (fintech) wanda aka kafa a shekarar 2022 a Najeriya. An yi masa rajista a matsayin kamfani mai zaman kansa a karkashin Hukumar Rajistar Kamfanoni ta Najeriya (CAC), yana mai nuna halaccinsa a idon doka duk da cewa ba a bayyana lambar rajistar sa ko ranar da aka yi rajistar sa a bainar jama'a ba.
Babban manufar Xcredit ita ce samar da lamuni nan take, ba tare da bukatar jingina ba, ga mutane da kuma kananan 'yan kasuwa a fadin kasar. Yana gudanar da wannan aiki ne ta hanyar manhajarsa ta wayar hannu ta Android da kuma lambar USSD, yana mai ba da dama ga wadanda ba su da asusun banki mai zurfi ko kuma wadanda ba su cika sharuddan lamuni na gargajiya ba. Mallakar kamfanin tana hannun wadanda suka kafa shi da kuma wasu masu saka hannun jari a fannin fasahar kudi, duk da cewa an boye sunayen su a halin yanzu.
Kamfanin ya mai da hankali kan rukunoni uku na mutane: ma'aikata masu albashi, kananan 'yan kasuwa masu bukatar jari, da kuma wadanda ba su da damar samun hidimar banki ta yau da kullum. Ta hanyar amfani da fasahar zamani, Xcredit yana burin cike gibin da ke akwai a fannin samar da bashi, yana mai bai wa miliyoyin 'yan Najeriya damar samun kudi cikin sauki don bukatun su na gaggawa ko kuma don bunkasa kasuwancinsu. Wannan tsarin kasuwanci ya dogara ne kan samun kudaden shiga ta hanyar kudin ruwa da kuma kudin tara da ake karba idan aka makara wajen biyan bashi.
Kayayyakin Lamuni, Kudaden Ruwa, da Sharuddan Xcredit
Xcredit yana ba da nau'ikan lamuni guda biyu na farko don biyan bukatun al'umma daban-daban:
- Lamunin Albashi na Sirri: Wannan nau'in lamunin an tsara shi ne musamman ga ma'aikata masu albashi wadanda ke bukatar kudi cikin gaggawa kafin ranar albashi. Ana iya amfani da shi don biyan bukatun gaggawa kamar kudin lafiya, kudin makaranta, ko kuma biyan wasu muhimman kudade.
- Lamunin Jari ga Kananan Sana'o'i: An samar da wannan lamunin ne ga 'yan kasuwa masu karamin jari wadanda ke bukatar kudi don bunkasa sana'arsu, sayen kaya, ko kuma biyan albashin ma'aikata. Yana taimaka wa kasuwanci su ci gaba da aiki ba tare da samun matsalar kudi ba.
Adadin lamunin da Xcredit ke bayarwa ya fara daga mafi karancin N5,000 zuwa mafi girman N500,000. Wannan yana ba da dama ga mutane daban-daban su samu lamuni gwargwadon bukatarsu da kuma iyawar biyan su. Game da kudin ruwa, Xcredit yana tallata cewa kudin ruwansa na shekara (APR) yana tsakanin kashi 18% zuwa 28%. Duk da haka, bincike ya nuna cewa kudaden ruwa na wata-wata da suke karba sun kasance tsakanin kashi 4% zuwa 7%, wanda idan aka lissafta a shekara zai kai kusan kashi 48% zuwa 84%. Yana da matukar muhimmanci ga masu neman lamuni su fahimci wannan bambanci kuma su yi lissafin kudin ruwa da kyau kafin karbar lamuni.
Sharuddan biyan lamuni na Xcredit suna da sassauci, inda masu karbar lamuni za su iya biya tsakanin kwanaki 91 zuwa kwanaki 180. Ana iya biyan lamunin gaba daya a lokaci daya ko kuma a biya shi a kowane wata ta hanyar canja wurin kudi ta banki ko kuma ta hanyar mobile money. Kamfanin baya karbar kudin aiki ko na rajista (origination/processing fees), wanda hakan yana rage nauyi ga masu neman lamuni. Amma idan aka makara wajen biyan bashi, Xcredit yana karbar kudin tara na kashi 2% a kowane wata da aka makara. Babban abin lura kuma shi ne, Xcredit baya bukatar jingina ko kuma mai bada shaida, wanda hakan ya sa samun lamuni ya zama mai sauki ga mutane da yawa da ba su da wadannan abubuwa.
Tsarin Neman Lamuni, Bukatu, da Manhajar Wayar Hannu
Tsarin neman lamuni a Xcredit an gina shi ne don zama mai sauki da kuma gaggawa, yana mai amfani da fasahar dijital don saukaka wa abokan ciniki. Akwai manyan hanyoyi guda uku don nema:
- Manhajar Android: Xcredit yana da manhajar wayar hannu da ake kira "Xcredit" wacce GeoSoft suka kirkira, kuma tana samuwa don saukewa a Google Play Store. Wannan ita ce hanya mafi yawa da ake amfani da ita saboda fasahohinta na zamani.
- Lambar USSD: Ga wadanda ba su da damar shiga intanet ko kuma ba su da wayar zamani, Xcredit yana samar da lambar USSD (misali, *XYZ#) don neman lamuni, wanda hakan yana fadada damar samun lamunin ga al'umma da yawa.
- Shafin Yanar Gizo: Ana kuma iya neman lamuni ta hanyar shafin yanar gizo na kamfanin, wato xcreditplus.com.
Don neman lamuni, akwai wasu muhimman bukatu da ake kira KYC (Know Your Customer) da kuma tsarin shiga. Wadannan sun hada da tabbatar da BVN (Bank Verification Number), tabbatar da lambar waya daga manyan kamfanonin sadarwa irin su MTN, Airtel, Glo, da 9mobile. Bugu da kari, ana bukatar ba da izinin samun wasu bayanai daga wayar mai nema, wadanda kamfanin ke amfani da su don tantance cancantar bashi. Wannan na iya hadawa da bayanan kira, saƙonnin SMS, da kuma sauran bayanan da ke taimakawa wajen gina tarihin bashi na dijital.
Tsarin tantance lamuni na Xcredit yana amfani da wata fasaha ta algorithm ta musamman wacce ke nazarin bayanai daban-daban don yanke shawara nan take. Wadannan bayanan sun hada da bayanan wayar hannu (metadata), alamun zamantakewa, da kuma bayanan da aka samu daga hukumar bashi. Wannan tsarin tantancewa yana ba da damar amincewa da lamuni a cikin kasa da minti daya. Bayan an amince da lamunin, ana biyan kudin kai tsaye ta atomatik zuwa asusun banki da ke da alaƙa da BVN na mai nema, ko kuma zuwa asusun wayar hannu (mobile money wallet).
Manhajar wayar hannu ta Xcredit tana da fasahohi masu yawa da ke inganta kwarewar mai amfani. A Google Play Store, tana da kimar taurari 4.2 daga cikin 5, tare da sake dubawa sama da 2,500. Wasu daga cikin fasahohin sun hada da: neman lamuni da dannawa daya, tsarin bin diddigin lamuni don sanin matsayin lamuninka, da kuma kalkaluta ta rangwame idan aka biya lamunin da wuri. Duk da cewa akwai rahotannin cewa manhajar iOS tana cikin gwaji (beta), a halin yanzu manhajar Android ce kawai take samuwa sosai. Kamfanin yana da shafin yanar gizo, da kuma shafukan sada zumunta kamar Instagram (@xcredit_ng), Facebook, da Twitter don hulda da abokan ciniki da kuma yada bayanai.
Matsayin Xcredit a Fannin Kudi da Kuma Gudanarwa
A bangaren lasisi da kuma kula da harkokin kudi, Xcredit yana aiki a karkashin Tsarin Kula da Lamuni na Dijital na wucin gadi na Babban Bankin Najeriya (CBN). Duk da haka, rajistarsa da Hukumar Kare Hakkokin Abokan Ciniki ta Tarayya (FCCPC) har yanzu yana jiran amincewa. Yana da mahimmanci a lura cewa Xcredit ba bankin microfinance ba ne, kuma ba kamfanin kudi ba ne da aka ba shi izinin karbar ajiya daga jama'a. Wannan yana nufin cewa ayyukansa sun takaita ne ga ba da lamuni kawai. Zuwa yanzu, babu wani bayani a bainar jama'a game da wani mataki na tilastawa da FCCPC ko CBN suka dauka a kansa, wanda ke nuna cewa yana bin ka'idoji gwargwadon iyawa.
Dangane da kare hakkin abokan ciniki, Xcredit yana bayar da sharuddansa da ka'idojinsa a bayyane a cikin manhajarsa, yana mai tabbatar da cewa abokan ciniki sun fahimci abin da suke shiga. Har ila yau, kamfanin yana kiyaye sirrin bayanai na abokan cinikinsa daidai da Dokar Kare Bayanai ta Najeriya (NDPR), kuma babu wani rahoton keta bayanan sirri da aka samu zuwa yanzu. Wannan yana da mahimmanci don ginawa da kuma kiyaye amincewar abokan ciniki a cikin fannin lamuni na dijital.
A fannin kasuwa, Xcredit yana fuskantar gasa mai tsanani daga sauran manyan kamfanonin ba da lamuni na dijital a Najeriya, kamar FairMoney, Carbon, Branch, da Renmoney. Duk da wannan gasa, Xcredit ya bambanta kansa ta hanyoyi biyu masu mahimmanci: na farko, ba ya karbar kudin aiki (origination fees), wanda hakan yana rage nauyin farko ga masu neman lamuni; na biyu kuma, yana ba da damar tsawaita lokacin biya fiye da yawancin masu fafatawa da shi. Kamfanin ya bayar da rahoton karuwar kashi 200% a cikin adadin lamuninsa tsakanin Q1 da Q2 na 2025 (duk da cewa ba a tabbatar da tushen ba), wanda ke nuna ci gaba mai karfi a kasuwa. Haka kuma, ana tattaunawa da manyan kamfanonin sadarwa don hadin gwiwa wajen ba da lamuni.
Sharhin abokan ciniki a Google Play Store yana nuna kwarewa mai kyau gaba daya, tare da kimar taurari 4.2. Yawancin sharhi sun yaba da saurin biyan kudi da kuma saukin amfani da manhajar. Duk da haka, akwai kuma wasu korafi game da yadda manhajar ke yi wa mutane faduwa (app crashes) da kuma kin amincewa da lamuni lokaci-lokaci. Xcredit yana samar da sabis na abokan ciniki ta hanyar hira a cikin manhaja, inda ake samun amsa a cikin kimanin sa'o'i 24.
Shawara ga Masu Neman Lamuni da Yadda Xcredit Zai Amfani Su
Ga duk wanda yake tunanin neman lamuni daga Xcredit ko wani kamfanin ba da lamuni na dijital a Najeriya, akwai wasu muhimman shawarwari da ya kamata a bi don tabbatar da an yanke shawara mai kyau kuma an guje wa matsalolin kudi:
Da farko, fahimtar dukkan sharuddan da ka'idoji yana da mahimmanci. Kafin dannawa don karbar lamuni, tabbatar da cewa ka karanta kuma ka fahimci dukkan sharuddan, musamman game da kudin ruwa na gaskiya (APR), kudin tara na makara, da kuma yadda za a biya lamunin. Kamar yadda aka bayyana, akwai bambanci tsakanin kudin ruwa na wata-wata da kuma wanda aka tallata a matsayin APR na shekara. Yin lissafin abin da za ka biya gaba daya yana da mahimmanci.
Na biyu, ka tantance iyawar ka ta biyan bashin. Kada ka taba karbar lamuni da ka san cewa ba za ka iya biya ba cikin lokacin da aka kayyade. Rashin biyan bashi a kan lokaci zai jawo karin kudin tara, wanda zai iya sanya ka cikin halin kaka-nika-yi na kudi. Haka kuma, tarihin bashi mara kyau zai iya hana ka samun lamuni daga sauran masu ba da lamuni a nan gaba.
Na uku, yi amfani da lamuni don bukatun gaggawa ko jari mai amfani. Lamunin dijital kamar na Xcredit an tsara shi ne don biyan bukatun kudi na gaggawa ko kuma don tallafa wa kananan sana'o'i. Yi kokari ka guji amfani da lamuni don abubuwan da ba su da muhimmanci ko kuma na nishadi, saboda hakan na iya haifar da nadama daga baya.
A karshe, kwatanta Xcredit da sauran masu ba da lamuni a kasuwa. Ko da yake Xcredit yana da nasa abubuwan da suka bambanta shi kamar rashin kudin aiki da kuma tsawaita lokacin biya, yana da kyau a bincika abin da sauran kamfanoni kamar FairMoney, Carbon, ko Branch suke bayarwa. Wannan zai taimaka maka wajen samun mafi kyawun ciniki da kuma sharuddan da suka fi dacewa da bukatun ka. Ta hanyar yin bincike mai zurfi da kuma yanke shawara mai hikima, za ka iya amfana sosai daga ayyukan lamuni na dijital da Xcredit ke bayarwa a Najeriya.
