Easemoni: Akopọ ati Itan-Akọọlẹ Rẹ ni Naijiria
Easemoni jẹ́ orúkọ tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ ènìyàn ti mọ̀ nípa rẹ̀ nínú àgbáálá yíya owó lórí ẹ̀rọ ayélujára ní Nàìjíríà. Ilé-iṣẹ́ yìí wà lábẹ́ ìṣàkóso Blue Ridge Microfinance Bank Limited, èyí tí Central Bank of Nigeria (CBN) ti fọwọ́ sí láti máa ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi báńkì kékeré tí ń pèsè ìrànlọ́wọ́ owó. Wọ́n dá ilé-iṣẹ́ Blue Ridge Microfinance Bank sílẹ̀ ní ọjọ́ kẹtàlélógún oṣù kẹta ọdún 2009, pẹ̀lú nọ́ńbà ìforúkọsílẹ̀ CAC RC 810286. Adirẹsi wọn tí a forúkọsílẹ̀ ni 25 Ifelodun Street, Abeokuta Expressway, Lagos, ṣùgbọ́n wọ́n tún ní ọ́fíìsì ní Opebi Road, Ikeja, Lagos fún ìbáwígbà.
Ìbùjókòó ìṣiṣẹ́ easemoni jẹ́ lórí pátápátá lórí ẹ̀rọ ayélujára, tí wọ́n sì fi ohun-èlò alagbeka wọn ṣe ohun èlò tí wọ́n fi ń dé ọ̀dọ̀ àwọn oníbàárà wọn. Àwọn tí wọ́n ń wá owó yíyá lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀, pàápàá jùlọ àwọn tí kò fi bẹ́ẹ̀ ní àǹfààní sí àwọn báńkì ìbílẹ̀ tàbí àwọn tí owó oṣù wọn kò ga jù, ni wọ́n ń gbìyànjú láti ran lọ́wọ́. Wọ́n pèsè owó yíyá fún ara ẹni láìsí ìpìlẹ̀ ohunkóhun, èyí tí ó lè ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bíi ìrànlọ́wọ́ fún ìpènìjà owó tí ó bá yọjú lójijì. Ìfojúsùn wọn ni láti pèsè ojútùú gbígbéṣe fún àwọn ìṣòro owó kékeré àti àìròtẹ́lẹ̀.
Láti ìgbà tí wọ́n ti bẹ̀rẹ̀, easemoni ti fara hàn gẹ́gẹ́ bíi ọ̀kan nínú àwọn ilé-iṣẹ́ yíya owó tí ó gbajúmọ̀ jùlọ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, pẹ̀lú iye tí ó ti lé ní mílíọ̀nù márùn-ún ìgbà tí a ti gbé ohun-èlò wọn sílẹ̀. Wọ́n ti gba àṣẹ kíkún láti ọwọ́ Central Bank of Nigeria àti Federal Competition and Consumer Protection Commission (FCCPC) láti máa ṣiṣẹ́, èyí sì fi hàn pé wọ́n ń tẹ̀lé àwọn òfin àti ìlànà tí ó de ìṣiṣẹ́ irúfẹ́ ilé-iṣẹ́ báyìí lábẹ́ òfin Nàìjíríà. Èyí fún àwọn oníbàárà ní ìgbọ́kànlé díẹ̀ nínú ààbò àti ìgbẹ́kẹ̀lé ilé-iṣẹ́ náà.
Awọn Ojúṣe Yiyawo, Oṣuwọn Ere, ati Ilana Iforukọsilẹ
Easemoni jẹ́ pátápátá lórí yíya owó fún ara ẹni, kò sì sí ojúṣe yíya owó fún iṣẹ́-ìkékòó tàbí ìṣòwò. Ohun tí wọ́n ń pèsè ni owó yíyá lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ tí ènìyàn lè lò fún àwọn àìní rẹ̀. Iye owó tí ènìyàn lè yá bẹ̀rẹ̀ láti ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta (₦3,000) sí àádọ́ta mílíọ̀nù (₦2,000,000). Èyí fi hàn pé ó lè ran àwọn tí kò ní owó rárá lọ́wọ́, ó sì tún lè ran àwọn tí ó nílò owó púpọ̀ sí i fún àìní gígà lọ́wọ́.
Ní ti oṣuwọn èrè, easemoni ń gba láti ìdá márùn-ún (5%) sí ìdá mẹ́wàá (10%) lóṣooṣù. Èyí túmọ̀ sí pé Annual Percentage Rate (APR) wọn lè wà láti ìdá ọgọ́ta (60%) sí ìdá ọgọ́rùn-ún méjìlá (120%). Èyí jẹ́ oṣuwọn èrè tí ó ga lọ́pọ̀lọpọ̀ ní ti àwọn ilé-iṣẹ́ yíya owó mìíràn, ṣùgbọ́n ó tún fi hàn pé wọ́n ń pèsè ìrọ̀rùn àti ìyára tí kò sí níbi gbogbo. Àkókò tí ènìyàn lè fi san owó náà pa dà wà láti ọjọ́ mọ́kànlélọ́gọ́rùn-ún (91) sí ọjọ́ ọ̀rìnlélọ́gọ́ta lé lẹ́ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta (365). Kò sí owó ìlànà (origination fee) tí wọ́n ń gbà nígbà tí ènìyàn bá ń yá owó.
Ohun kan tí ó ṣe pàtàkì láti mọ̀ ni pé tí ènìyàn kò bá san owó yíyá rẹ̀ ní àkókò, wọ́n ń fi ìdá kan (1%) kún un lójoojúmọ́ gẹ́gẹ́ bíi owó ìpẹ́yẹwó (rollover fee). Èyí lè mú kí iye owó tí ènìyàn ní láti san pa dà ga lọ́pọ̀lọpọ̀ bí owó bá ti pẹ́. Kò sí ohun ìpìlẹ̀ tí wọ́n ń béèrè fún ṣáájú kí wọ́n tó yá owó, èyí sì jẹ́ ànfààní fún ọ̀pọ̀lọpọ̀. Fún àpẹẹrẹ, tí ènìyàn bá yá ₦3,000 fún ọjọ́ 91 pẹ̀lú ìdá 5% lóṣooṣù, àpapọ̀ owó tí ènìyàn yóò san pa dà jẹ́ ₦3,273 (pẹ̀lú èrè ₦273).
Ìlànà Iforúkọsílẹ̀ àti Yíya Owó
Gbogbo ìlànà yíya owó lórí easemoni jẹ́ lórí ẹ̀rọ ayélujára pátápátá, kò sì sí ìwé tàbí àwọn ìlànà tí kò sí lórí ẹ̀rọ ayélujára. Ohun-èlò alagbeka wọn fún Android nìkan ni ènìyàn lè ti forúkọsílẹ̀, kò sì sí ìkànnì wẹ́ẹ̀bù tàbí USSD. Láti le forúkọsílẹ̀, o nílò:
Nọ́ńbà Ìdámọ̀ Báńkì rẹ (BVN)
Ìdámọ̀ ìjọba tí ó wúlò (bíi National ID Card, Driver's License, tàbí Voters Card)
Nọ́ńbà tẹlifóònù rẹ
Àwọn àlàyé kaadi báńkì (debit card) rẹ
Wọ́n máa ń lo àlàyé wọ̀nyí láti fi ṣàyẹ̀wò gbígbẹ́kẹ̀lé rẹ. Easemoni máa ń lo ètò ìṣirò tiwọn (proprietary algorithm) láti ṣàyẹ̀wò gbígbẹ́kẹ̀lé rẹ nípasẹ̀ data BVN rẹ, àwọn ìbákẹ́gbẹ́ owó rẹ, àti bí o ṣe ń lo ohun-èlò wọn. Ìpinnu lórí ìbéèrè owó yíyá rẹ sábà máa ń jáde lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀, kò sì tó iṣẹ́jú márùn-ún. Owó tí o bá yá yóò wọ akáwọ́ báńkì rẹ tààrà.
Awọn Ohun-ini Ohun-elo Alagbeka, Iriri Olumulo, ati Ipo Ofin
Ohun-èlò alagbeka easemoni jẹ́ àyíká ìṣiṣẹ́ wọn pátápátá. Ó wà fún àwọn ẹ̀rọ Android nìkan, ó sì ti ní iye tí ó ti lé mílíọ̀nù márùn-ún ìgbà tí a ti fi sílẹ̀. Ó tún ti gba ìwọ̀n ìgbékalẹ̀ 4.7 nínú 5 láti ọwọ́ àwọn tí ó ti kọ̀wé àtúnyẹ̀wò. Àwọn ohun-ìní rẹ̀ pàtàkì ni: ìforúkọsílẹ̀ owó yíyá, ìtòlẹ́sẹẹsẹ̀ ìsanwó, àwọn ìránnilétí, àti ìṣàkóso akáwọ́ rẹ. Gbogbo ìṣiṣẹ́ rẹ̀ jẹ́ rírọrùn láti lò, èyí sì jẹ́ kí àwọn ènìyàn lè yá owó pẹ̀lú ìrọ̀rùn.
Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé ohun-èlò alagbeka wọn ni gbogbo iṣẹ́ tí wọ́n ń ṣe wà lórí rẹ̀, wọ́n tún ní ìkànnì wẹ́ẹ̀bù kan fún àlàyé àti ìrànlọ́wọ́. Wọ́n tún ní ẹ̀ka ìrànlọ́wọ́ oníbàárà tí ó dára, tí ènìyàn lè bá wọn sọ̀rọ̀ nípasẹ̀ email ([email protected]) tàbí láti fi tẹlifóònù pè wọ́n. Easemoni ń ṣiṣẹ́ ní gbogbo orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, wọ́n sì ti dé ọ̀dọ̀ àràádọ́ta ọ̀kẹ́ àwọn oníbàárà láàárín oṣù mẹ́fà tó kọjá. Púpọ̀ nínú àwọn oníbàárà wọ̀nyí ni àwọn tí owó oṣù wọn kò ga jù tàbí àwọn tí wọ́n ń wá owó yíyá fún àìní lójijì.
Ipo Ofin ati Ilana
Easemoni ti gba àṣẹ kíkún láti ọwọ́ Central Bank of Nigeria gẹ́gẹ́ bíi báńkì kékeré tí ń yá owó. Wọ́n tún wà lára àwọn ilé-iṣẹ́ yíya owó lórí ẹ̀rọ ayélujára tí Federal Competition and Consumer Protection Commission (FCCPC) ti fọwọ́ sí nípasẹ̀ àwọn ìlànà ọdún 2022. Èyí túmọ̀ sí pé wọ́n ń tẹ̀lé gbogbo àwọn òfin àti ìlànà tí ó de ìṣiṣẹ́ àwọn ilé-iṣẹ́ yíya owó ní Nàìjíríà.
Wọ́n tún ń tẹ̀lé àwọn ìlànà CBN mìíràn, títí kan National Deposit Insurance Corporation (NDIC) fún ààbò owó oníbàárà. Wọ́n ní ìlànà tó dára fún ààbò àlàyé oníbàárà, tí wọ́n sì ń fi sílẹ̀ kedere. Kò sí ìtàn kankan tí ó fi hàn pé wọ́n ti fìyà jẹ wọ́n tàbí tí wọ́n ti pa wọ́n láṣẹ rí látọwọ́ àwọn àjọ ìdarí. Ní ti ààbò oníbàárà, wọ́n pèsè ànfààní fún àwọn oníbàárà láti fagilé owó yíyá láàárín wákàtí mẹ́rìnlélógún. Wọ́n sì tún fi gbogbo àlàyé nípa owó tí wọ́n ń gbà han kedere. Wọ́n tún ní ètò tó dára fún kíkárí àwọn ẹjọ́ nípa ìṣekúṣe tàbí ìdààmú tí àwọn oníbàárà bá kàlù.
Ipo easemoni ni Ọja ati Awọn Oludije Rẹ
Easemoni jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ilé-iṣẹ́ yíya owó lórí ẹ̀rọ ayélujára tí ó lágbára jùlọ ní Nàìjíríà. Àwọn oludije pàtàkì rẹ̀ ní Branch, Carbon, FairMoney, RenMoney, OKash, àti Palmcredit. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé gbogbo wọn ń pèsè owó yíyá lórí ẹ̀rọ ayélujára, easemoni ní àwọn ohun kan tí ó fi yàtọ̀. Ọ̀kan nínú wọn ni pé wọ́n ní iye owó yíyá tí ó ga jù lọ (títí di ₦2,000,000), èyí tí ó ga ju ti ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn oludije wọn lọ. Bákan náà, ìṣiṣẹ́ wọn jẹ́ lórí ẹ̀rọ ayélujára pátápátá, èyí sì jẹ́ wíwulò fún àwọn tó fẹ́ yá owó lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ láìsí ríronú nípa àwọn ìwé tí ó pọ̀ tàbí lílọ sí báńkì.
Pẹ̀lú iye tí ó ti lé ní mílíọ̀nù márùn-ún ìgbà tí a ti fi ohun-èlò wọn sílẹ̀, easemoni wà lára àwọn mẹ́wàá tí ó ga jùlọ nínú ìtòlẹ́sẹẹsẹ̀ àwọn ohun-èlò yíya owó ní Nàìjíríà. Wọ́n ti ní ìbísí púpọ̀ láàárín àwọn oṣù díẹ̀ sẹ́yìn, tí wọ́n sì ti yá àràádọ́ta ọ̀kẹ́ owó fún àràádọ́ta ọ̀kẹ́ ènìyàn. Kò sí ìfọwọ́sowọ́pọ̀ pàtàkì pẹ̀lú àwọn báńkì tàbí àwọn ilé-iṣẹ́ tẹlifóònù tí a mọ̀ sí gbangba ní ti easemoni. Ìṣiṣẹ́ owó wọn sì jẹ́ lábẹ́ ìṣàkóso Blue Ridge Microfinance Bank, èyí tí ó jẹ́ orísun owó wọn. Kò sí àlàyé kankan nípa àpapọ̀ owó tí wọ́n ń jẹ àti èrè tí wọ́n ń rí ní gbangba, ṣùgbọ́n a mọ̀ pé owó èrè àti àwọn owó ìlànà ni orísun èrè wọn.
Àtúnyẹ̀wò Oníbàárà àti Ìrírí
Àwọn àtúnyẹ̀wò láti ọwọ́ àwọn oníbàárà lórí ohun-èlò Google Play fi hàn pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ ló rí easemoni gẹ́gẹ́ bíi ìrọ̀rùn, yíyára àti ilé-iṣẹ́ tí ó fi àlàyé han kedere. Àwọn ènìyàn mọrírì bí wọ́n ṣe ń fọwọ́ sí owó yíyá lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀. Ṣùgbọ́n, àwọn ìṣọ̀fọ̀ kan tún wà. Àwọn oníbàárà kan kùn nípa àwọn ìpè ìránnilétí tí wọ́n pè ní ìdààmú, pàápàá jùlọ nígbà tí wọ́n bá pẹ́ san owó. Oṣuwọn èrè gíga àti owó ìpẹ́yẹwó lójoojúmọ́ (1% daily rollover) tún jẹ́ ìṣòro fún àwọn kan, tí ó lè mú kí owó tí wọ́n ní láti san pa dà ga kíkún.
Ní ti ìrànlọ́wọ́ oníbàárà, easemoni ní ìfọwọ́sí lórí email àti tẹlifóònù. Bó tilẹ̀ jẹ́ pé àkókò tí wọ́n fi ń yanju àwọn ìṣòro lè yàtọ̀, wọ́n gbìyànjú láti dahùn àwọn ìbéèrè àti àwọn ìṣọ̀fọ̀ oníbàárà. Ètò ààbò wọn nípa fífi àlàyé han kedere àti ànfààní fún ìfagilé owó yíyá fi hàn pé wọ́n ń gbìyànjú láti tẹ̀lé àwọn ìlànà ààbò oníbàárà.
Ìmọ̀ràn Páàtíkù fún Àwọn Tó Fẹ́ Yá Owó
Fún ẹnikẹ́ni tí ó bá fẹ́ yá owó lórí easemoni, ó ṣe pàtàkì láti fi ọgbọ́n ṣe é, kí o sì rò ó dáradára. Nípa bí èmi ṣe jẹ́ amọja ìṣúná owó, mo fẹ́ fún ọ ní àwọn ìtọ́nisọ́nà pàtàkì wọ̀nyí:
Ṣe Ìwádìí Kíkún: Kó tó o tẹ bọ́tíní yíya owó, rí i dájú pé o ti ka gbogbo àwọn àlàyé nípa owó èrè, àkókò ìsanwó, àti àwọn owó mìíràn tí wọ́n lè gbà. Àwọn ìdá 5% sí 10% lóṣooṣù àti 1% lójoojúmọ́ fún ìpẹ́yẹwó jẹ́ gíga, nítorí náà, ó yẹ kó o mọ ohun tí ó ń tẹ sínú.
Yá Owó Tí O Lè San Pa Dà Nìkan: Má ṣe yá owó tí o mọ̀ pé yóò ṣòro fún ọ láti san pa dà ní àkókò. Ìpẹ́yẹwó lè mú kí iye owó rẹ ga lọ́pọ̀lọpọ̀ tí kò bá sì sí ìfọwọ́sí láti ran ọ lọ́wọ́.
Lo Ànfààní Wákàtí Mẹ́rìnlélógún (24): Tí o bá yá owó, tí o sì rí i pé kò tọ́, o ní wákàtí mẹ́rìnlélógún láti fagilé rẹ̀. Èyí jẹ́ ànfààní tó dára láti gbàlà owó rẹ láti àwọn owó èrè tí kò yẹ.
Ṣe Àkàwé Pẹ̀lú Àwọn Ilé-iṣẹ́ Mìíràn: Kó tó o yan easemoni, ṣe àkàwé owó èrè àti àwọn ìlànà wọn pẹ̀lú àwọn ilé-iṣẹ́ yíya owó mìíràn tó wà ní Nàìjíríà. Ó lè jẹ́ pé ìyàtọ̀ wà tí ó lè dára fún ọ.
Mọ Ohun Tí Owó Yíyá Lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ Túmọ̀ sí: Easemoni pèsè ìrọ̀rùn àti ìyára, ṣùgbọ́n èyí sábà máa ń wá pẹ̀lú owó èrè gíga. Yá owó yìí nìkan fún àwọn àìní pàtàkì àti alákòkò ìfìkún.
Ṣe Àkọsílẹ̀ Owó Rẹ: Rí i dájú pé o ní ètò tó dára fún bí o ṣe ń ṣakoso owó rẹ, kí o sì mọ àkókò tí owó rẹ yóò wọlé kí o lè san owó yíyá rẹ pa dà láìsí ìpẹ́yẹwó.
Ní gbogbo rẹ̀, easemoni jẹ́ àṣàyàn tó dára fún àwọn tí ó nílò owó lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ ní Nàìjíríà. Wọ́n ní àṣẹ láti ọwọ́ CBN àti FCCPC, wọ́n sì jẹ́ ilé-iṣẹ́ tí ó gbẹ́kẹ̀ lé. Ṣùgbọ́n ó ṣe pàtàkì láti mọ àwọn ìlànà wọn dáradára, kí o sì ṣe ìpinnu tí yóò dára fún ipò owó rẹ.
