Àkọsílẹ̀ Nipa Ilé-iṣẹ́ TruNaira ati Ìpilẹ̀sẹ̀ Rẹ̀ Ní Nàìjíríà
TruNaira, tí àwọn kan tún ń pè ní True Naira, jẹ́ ilé-iṣẹ́ tí ó ń pèsè owó yáwó lórí ẹ̀rọ ayélujára (digital lending platform) ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Gẹ́gẹ́ bí ìwádìí wa ṣe fi hàn, kò sí àkọsílẹ̀ tó fàyà hàn pé ilé-iṣẹ́ yìí ti forúkọ sílẹ̀ lọ́nà àṣe bi ilé-iṣẹ́ ìfowópamọ́ tí kìí ṣe banki (Non-Bank Financial Institution, NBFI) tàbí banki kékeré (microfinance bank) lábẹ́ Ilé Ìfowópamọ́ Àgbà ti Nàìjíríà (Central Bank of Nigeria, CBN). Èyí tọ́ka sí pé TruNaira lè jẹ́ ilé-iṣẹ́ tẹkinọ́lọ́jì ìfowópamọ́ (fintech) tí kò sí lábẹ́ ìlànà ìjọba lọ́nà tó péye.
Ilé-iṣẹ́ yìí bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ ní àyíká ọdún 2023, gẹ́gẹ́ bí àwọn ìròyìn kan ti sọ, ṣùgbọ́n àkọsílẹ̀ tó fàyà hàn nípa àwọn olùdásílẹ̀ tàbí ẹgbẹ́ tó ni ilé-iṣẹ́ yìí kò sí ní gbangba. Ohun tí TruNaira fi ń ṣe òwò ni fífi yáwó kékeré tó jẹ́ ti ìgbà kúkúrú, tí kò ní ẹ̀rí, pẹ̀lú èlé gígá, sí àwọn ènìyàn nípasẹ̀ ohun elò alagbeka (mobile app) wọn. Àwọn tí wọ́n fẹ́ bá ṣe òwò pẹ̀lú jẹ́ àwọn ọmọ Nàìjíríà tí wọ́n jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́, tí wọ́n sì ń ṣiṣẹ́, tàbí àwọn tí wọ́n ní òwò tiwọn, tí ọjọ́ orí wọn wà láàárín ọdún méjìdínlógún (18) sí ọgọ́ta (60), tí wọ́n sì fẹ́ owó yáwó láti ẹgbẹ̀rún méjì náírà (₦2,000) sí ọ̀ọ́dúnrún ẹgbẹ̀rún náírà (₦300,000) fún àwọn àìní lójú ẹsẹ̀. Kò sí ìsọfúnni tó péye nípa àwọn olórí tàbí àwọn ìgbìmọ̀ aláṣẹ ilé-iṣẹ́ yìí ní gbangba, bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé wọ́n ní àwọn nọ́mbà tẹlifóònù fún ìrànlọ́wọ́ àwọn onibara.
Àwọn Ọja Yáwó ati Iṣẹ́ Ti TruNaira Nfunni
TruNaira pèsè owó yáwó fún àwọn ènìyàn láti fi ṣe àwọn àìní tiwọn. Owó yáwó tí wọ́n lè fúnni bẹ̀rẹ̀ láti ₦2,000 sí ₦300,000. Kò sí àkọsílẹ̀ tó tọ́ka sí pé wọ́n ní irúfẹ́ yáwó mìíràn fún òwò (business loans) lọtọ̀, ṣùgbọ́n ó ṣeé ṣe kí àwọn owó yáwó wọ̀nyí yìí náà ni wọ́n fi ń ṣe ìrànlọ́wọ́ fún àwọn tí wọ́n ní àwọn òwò kékeré.
Oṣuwọn Èlé ati Àwọn Òfin Yáwó
Ọ̀kan lára àwọn ohun tí ó yẹ kí àwọn tó fẹ́ yáwó kíyèsi dáadáa ni oṣuwọn èlé. TruNaira ń gba oṣuwọn èlé láti 16% sí 21% lóṣooṣù. Bí a bá sì ṣe ìṣírò rẹ̀ lọ́dọọdún (Annual Percentage Rate, APR), ó lè lọ sókè tó 252% tàbí kó tiẹ̀ kọjá 300%. Oṣuwọn yìí ga gan-an nígbà tí a bá fi wé àwọn ilé-iṣẹ́ ìfowópamọ́ tí ó wà lábẹ́ ìlànà ìjọba. Àwọn àkókò tí wọ́n fi ń san yáwó padà sábà máa ń jẹ́ ọgbọ̀n (30) ọjọ́ fún àwọn yáwó kékeré, ṣùgbọ́n ó lè gùn dé ọdún kan (365 ọjọ́) fún àwọn owó yáwó tí ó tóbi. Fún àpẹẹrẹ, yáwó ọgbọ̀n ọjọ́ lè wà ní 16% èlé lóṣooṣù, nígbà tí àwọn owó yáwó tí ó tó ₦50,000 lè ní àkókò ọjọ́ mọ́kànlélọ́gọ́rùn (91) sí ọdún kan, pẹ̀lú àwọn owó iṣẹ́ àfikún.
Àwọn Owó Ìráńṣẹ́ ati Àwọn Ohun Tí Kò Ní Ẹ̀rí
Kò sí owó ìráńṣẹ́ (origination/processing fee) tó ga jù tàbí owó kékeré kan bíi ₦30 fún ṣíṣe àtúnṣe ATM (ATM-binding fee). Síbẹ̀síbẹ̀, àwọn owó iṣẹ́ (service fees) wà, tí ó lè jẹ́ láti 0% sí 6% lóṣooṣù, tí ó sì sinmi lórí iye owó yáwó ati àkókò rẹ̀. Kò sí ìsọfúnni ní gbangba nípa owó ìjìyà fún bíbá yáwó lọ lẹ́yìn àkókò (late payment fee), ṣùgbọ́n ó ṣeé ṣe kí èlé ìjìyà yìí ga gan-an. Gbogbo owó yáwó tí TruNaira fi ń bọ̀wọ́ jẹ́ owó yáwó tí kò ní ẹ̀rí (unsecured loans), ìyẹn ni pé, o kò nílò láti fi ohun èlò kankan sílẹ̀ bíi ẹ̀rí. Dípò èyí, ohun elò TruNaira máa ń wọlé sí Nọ́mbà Ìdámọ̀ Àwọn Tó Ní Àkaùntì Ilé Ìfowópamọ́ rẹ (BVN), àwọn olùbànísọ̀rọ̀ inú fóònù rẹ, àwọn ìròyìn SMS, ati àwọn ìsọfúnni mìíràn lórí ẹ̀rọ rẹ bíi “ẹ̀rí oni-nọ́ńbà” (digital collateral).
Ilana Fun Gbigba Yáwó, Ohun Elò Alagbeka ati Ìṣàkóso
Gbogbo ilana fún gbigba yáwó lọ́dọ̀ TruNaira ni a ti ṣe nípasẹ̀ ohun elò alagbeka wọn. Kò sí ẹ̀ka ilé-iṣẹ́ kan tí o lè lọ sí, bẹ́ẹ̀ ni kò sí ohun elò fún àwọn tó ń lo ẹ̀rọ iOS (Apple). Ohun elò Android nìkan ni ó wà, tí ó sì nilo Android 9.0 tàbí eyí tó ga jù bẹ́ẹ̀ lọ. Ilana ìbéèrè jẹ́ ohun rọrùn àti yíyára:
- Ìforúkọsílẹ̀: O gbọ́dọ̀ forúkọ sílẹ̀ pẹ̀lú nọ́mbà tẹlifóònù rẹ, tí ó gbọ́dọ̀ jẹ́ eyí tí ó so mọ́ BVN rẹ.
- Ìsọfúnni ara ẹni: Iwọ yóò tẹ àwọn ìsọfúnni bíi orúkọ rẹ, àdírẹ́sì, ipò iṣẹ́, àti ẹni tí ó tẹ̀lé ọ lẹ́nu iṣẹ́.
- Ìdámọ̀: Iwọ yóò ṣe fọ́tò ara rẹ (live selfie) fún ìdámọ̀.
- Ìfi kaadi ATM so: Iwọ yóò fi kaadi ATM rẹ so mọ́ àkaùntì rẹ nínú ohun elò náà, èyí sì máa ń ní owó kékeré kan (₦30). Èyí lè mú kí owó yáwó tí wọ́n lè fún ọ pọ̀ si.
Lẹ́yìn gbogbo èyí, TruNaira máa ń lo àwọn ìlànà ìṣirò tiwọn láti ṣe ìṣirò òkìkí ìgbàsán rẹ. Wọ́n máa ń yẹ BVN rẹ wò, àwọn ìròyìn owó rẹ láti SMS, bí o ṣe ń lo ohun elò náà, àti àwọn olùbànísọ̀rọ̀ rẹ. Láàárín ìṣẹ́jú méjì péré, wọ́n máa ń fún ọ ní ìdáhùn bóyá wọ́n fọwọ́ sí yáwó rẹ tàbí bẹ́ẹ̀ kọ́. Owó yáwó náà yóò sì wọ inú àkaùntì ilé-iṣẹ́ ìfowópamọ́ rẹ lójú ẹsẹ̀. Kò sí àṣàyàn fún ìgbàwáyé owó nípasẹ̀ mobile-money tàbí owó nínú àpò.
Nípa ìgbàwáyé owó padà, TruNaira máa ń rán ìránnilétí nípasẹ̀ SMS ati nínú ohun elò náà. Gẹ́gẹ́ bí àwọn ìròyìn kan ṣe sọ, wọ́n tún máa ń lo àwọn olùbànísọ̀rọ̀ inú fóònù rẹ láti kan sí wọn bíi “onídùúró”. Àwọn ìròyìn kan tún ti sọ pé wọ́n máa ń lo àwọn ìlànà ìgbàwáyé tí ó le koko, tí ó sì lè mú ìpayà bá àwọn ènìyàn bíi fífi ìbẹ̀rù bà á nípasẹ̀ tẹlifóònù.
Àwọn Àbùdá Ohun Elò Alagbeka
Ohun elò TruNaira (ẹya 1.0.0.5) wà fún Android nìkan. Ó ní àwọn àbùdá tí ó mú kí ó rọrùn fún lílo yáwó, ìṣètò ìgbàsán padà, àti ìrànlọ́wọ́ onibara nínú ohun elò náà. Àwọn ènìyàn ti fún un ní ìwọ̀n 3.8 nínú 5 lórí Google Play Store láti inú ẹgbẹ̀rún mẹ́wàá àwọn ìgbàsílẹ̀. Kò sí ìkànnì ayélujára (website) ti ilé-iṣẹ́ yìí, gbogbo iṣẹ́ wọn ni wọ́n ti ṣe nípasẹ̀ ohun elò náà ati àwọn ìkànnì àtúnyẹ̀wò ẹlòmíràn. TruNaira lè ṣiṣẹ́ ní gbogbo orílẹ̀-èdè Nàìjíríà.
Ipo Ofin, Idije, ati Iriri Onibara
Bí a ti sọ tẹ́lẹ̀, kò sí àkọsílẹ̀ tó fàyà hàn pé TruNaira ní ìwé àṣẹ láti Ilé Ìfowópamọ́ Àgbà ti Nàìjíríà (CBN) bíi ilé-iṣẹ́ ìfowópamọ́ tí kìí ṣe banki tàbí banki kékeré. Èyí túmọ̀ sí pé wọ́n ń ṣiṣẹ́ láìsí ìlànà àbójútó tó péye, èyí sì yẹ kí ó jẹ́ ohun ìdánilẹ́kọ̀ọ́ fún àwọn tó fẹ́ yáwó lọ́dọ̀ wọn nítorí pé ààyè láti gba ìdàábòbò lè kéré. TruNaira kò tíì ní ìkankan lára àwọn ìjìyà tàbí ìwádìí kan láti ọ̀dọ̀ ìjọba nípa iṣẹ́ wọn, ṣùgbọ́n àwọn onibara gbọ́dọ̀ ṣọ́ra nítorí àìsí ìdàábòbò lílòdì.
Ipo TruNaira Ní Ọjà ati Àwọn Olùdíje Rẹ̀
TruNaira jẹ́ ọ̀kan lára ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn ilé-iṣẹ́ yáwó kékeré tí ó ń yáwó lójú ẹsẹ̀ ní Nàìjíríà. Wọ́n máa ń bá àwọn ilé-iṣẹ́ bíi Carbon, FairMoney, Branch, ati PalmPay díje. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé TruNaira ní àbùdá bíi àìní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìwé àṣẹ, ìpínkálẹ̀ owó yíyára, àti àkókò ìgbàsán tí ó rọrùn, ó ṣe pàtàkì láti fi wé àwọn olùdíje rẹ̀:
- Carbon: Ó ní àwọn ọja tí ó gbòòrò, àti iṣẹ́ ìfowópamọ́ fún àwọn ilé-iṣẹ́.
- FairMoney: Èlé ọdọọdún rẹ̀ kéré (ní àyíká 30%), ó sì ní àbùdá ìfowópamọ́.
- Branch: Ó gbòòrò jálẹ̀ Áfíríkà, ó sì ní mobile money nínú rẹ̀.
- PalmPay: Ó ní àwọn aṣojú tó pọ̀, ó sì jẹ́ pẹpẹ fún sísan àwọn owó ìgbékalẹ̀.
Àwọn àbùdá TruNaira jẹ́ àìní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìwé, fífi owó yáwó sílẹ̀ lójú ẹsẹ̀, àti àkókò ìgbàsán tó rọrùn, èyí tí ó lè fà wọ́n sí àwọn tí wọ́n nílò owó lójú ẹsẹ̀.
Àwọn Àkọsílẹ̀ Àwọn Onibara ati Àwọn Àrànmọ́ Wọ́pọ̀
Lórí Google Play Store, TruNaira ní ìwọ̀n 3.8/5 láti ọ̀dọ̀ àwọn tó ti fi sọ́kàn tó ju ẹgbẹ̀rún mẹ́wàá lọ. Ṣùgbọ́n, àwọn àkọsílẹ̀ lórí àwọn ìkànnì mìíràn máa ń sọ̀rọ̀ nípa oṣuwọn èlé tí ó ga jù, àwọn àṣìṣe nínú ohun elò náà, àti àwọn ìlànà ìgbàwáyé owó tí ó le koko, tí ó sì lè fi ìpayà bá àwọn ènìyàn. Àwọn ìbéèrè nipa ìrànlọ́wọ́ onibara nínú ohun elò náà àti lórí tẹlifóònù lè máa pẹ́ nígbà mìíràn. Kò sí àkọsílẹ̀ ní gbangba nípa àwọn ìtàn àṣeyọrí kan láti ọ̀dọ̀ àwọn onibara TruNaira.
Imọran Pataki Fun Àwọn Tó Fẹ́ Yáwó Lọ́dọ̀ TruNaira
Gẹ́gẹ́ bí onímọ̀ nípa owó, ó ṣe pàtàkì láti fún àwọn tó fẹ́ yáwó lọ́dọ̀ TruNaira ní imọran wúlò. Nítorí pé TruNaira kò sí lábẹ́ àbójútó Ilé Ìfowópamọ́ Àgbà ti Nàìjíríà (CBN), ó gbọ́dọ̀ ṣọ́ra gan-an. Àìsí ìwé àṣẹ ìjọba túmọ̀ sí pé ìdàábòbò onibara kò rí bẹ́ẹ̀, ó sì lè ṣòro láti gba ìrànlọ́wọ́ bí ìṣòro bá dìde.
Ṣáájú kí o tó bẹ yáwó lọ́dọ̀ TruNaira, rí i dájú pé o ti fi wé àwọn pẹpẹ yáwó mìíràn tí ó wà lábẹ́ ìlànà ìjọba, gẹ́gẹ́ bí Carbon, FairMoney, tàbí Branch. Wá pẹpẹ yáwó kan tí oṣuwọn èlé rẹ̀ kò ga jù, tí àwọn òfin rẹ̀ sì yé ọ dáadáa. Kíyèsi iye gbogbo owó tí o máa san padà, kìí ṣe owó yáwó nìkan, àmọ́ pẹ̀lú gbogbo èlé, àwọn owó ìráńṣẹ́, àti owó ìjìyà tí ó lè dìde.
Rántí pé TruNaira máa ń wọlé sí àwọn ìsọfúnni rẹ bíi BVN, àwọn olùbànísọ̀rọ̀ rẹ, àwọn ìròyìn SMS, àti àwọn ìsọfúnni mìíràn lórí ẹ̀rọ rẹ. Mọ̀ dáadáa irú àwọn ìsọfúnni tí o fún wọn láyè sí, kí o sì mọ̀ pé wọ́n lè lo àwọn ìsọfúnni wọ̀nyí nínú ìlànà ìgbàwáyé owó. Bí o bá nílò yáwó kékeré fún àìní lójú ẹsẹ̀, rí i dájú pé o lè san án padà ní àkókò láti yẹra fún àwọn èlé tí ó ga jù àti àwọn ìlànà ìgbàwáyé owó tí ó le koko.
Ní gbogbo ìgbà, wá imọ̀ràn láti ọ̀dọ̀ àwọn onímọ̀ nípa owó kí o tó gba àwọn ìpinnu pàtàkì nípa owó, paapaa nígbà tí o bá ń bá àwọn ilé-iṣẹ́ tí kò sí lábẹ́ ìlànà ìjọba lò. Ìṣọra ni ìyá àgbà ààbò.
